Lí do vì sao con người luôn thầm kín lo sợ trước những điều mới mẻ

Xã hội có thực sự coi trọng sự sáng tạo? Mọi người luôn NÓI rằng họ muốn tìm kiếm thêm sự sáng tạo từ con người đến ý tưởng, nhưng thật sự họ có muốn vậy không?

Trong số đó thì chắc chắn rằng các giáo viên thường không ưa thích những học sinh có đầu óc sáng tạo. Theo cuốn Creativity: Asset or Burden in the Classroom? (Sáng tạo trong lớp học: một món quà hay một gánh nặng?) của Westby & Dawson, trong một thí nghiệm với các giáo viên trường tiểu học thì những học sinh sáng tạo thường là những học sinh ít được coi trọng nhất. Đây là một phát hiện có ảnh hưởng lớn tới nền giáo dục, bởi nó còn cho thấy rằng trẻ con sáng tạo thường hay nghịch ngợm, vì bản chất chúng vốn không thích phải tuân theo luật lệ.

Ngoài ra, có khá nhiều minh chứng cho thấy sự sáng tạo có thể bị vùi dập trong ngành kinh doanh, ngành công nghiệp hay ngành học thuyết. Dù các lãnh đạo, các tổ chức luôn miệng khẳng định họ muốn có thật nhiều suy nghĩ mới mẻ, nhưng việc không ít các ý tưởng sáng tạo bị từ chối để giữ gìn sự thoải mái và đồng bộ.

Một nghiên cứu gần đây của Jennifer S. Mueller vào năm 2011 đã thử nghiệm giả thiết rằng có một sự bất đồng giữa những điều con người nói về sự sáng tạo và những điều họ âm thầm nghĩ trong đầu.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một bài kiểm tra đánh giá những ẩn ý hoặc kì thị vô thức. Tất cả mọi người đều biết rằng sự kì thị là một điều không hay, nhưng chúng ta vẫn có thể đo được sự kì thị trong vô thức của một số người qua bài kiểm tra này. Và ở đây, họ dùng nó để đo những ý nghĩ vô thức về sự sáng tạo.

Sau khi thí nghiệm, Mueller và các đồng nghiệp đã phát hiện ra rằng, khi con người có cảm giác không chắc chắc, họ thường:

• Mang suy nghĩ tiêu cực về sự sáng tạo
• Thấy khó nhận thức được về những suy nghĩ sáng tạo

Điều này có nghĩa rằng, con người thường không thích những ý tưởng mới mẻ vì chúng ta có xu hướng gia tăng sự hoài nghi. Hệ thống suy nghĩ của chúng ta sẽ là như sau: ta biết rõ điều mình đã từng làm, nhưng những điều mới mẻ thì không, những điều mới mẻ luôn luôn bí ẩn. Ta sẽ đạt được nó ra sao? Liệu nó có thực tế không? Liệu điều gì có thể xảy ra không như ý? Vân vân và vân vân…

Mọi người không thích cảm giác không chắc chắn; nó là một trạng thái đối nghịch mà nhìn chung chúng ta cố gắng thoát khỏi nó. Điều không may là sự sáng tạo đòi hỏi sự không chắc chắn , bởi vì chúng ta đang cố gắng làm một số điều mình chưa từng làm trước đây.

Mọi người xử lý với sự mất kết nối này bằng cách nói “sự sáng tạo thật tuyệt vời, chúng ta cần điều đó rất nhiều”, nhưng thực sự lại chối từ những ý tưởng sáng tạo vì cho là nó không thực tế.

Và, mọi người càng cảm thấy không chắc chắn thì họ càng khó để nhận thấy được một ý tưởng thực sự sáng tạo. Do đó, chúng ta tiếp tục làm những việc theo cách giống nhau , không thay đổi như trước, chỉ để tránh né cảm giác không chắc chắn.